Hypericum perforatum
Binbirdelik otu olarak da tanınan bitki, Kantarongiller (Hypericaceae) botanik ailesine aittir. Öbekler oluşturan, tek yıllık otsu bitkidir. Dikdörtgen-eliptik ya da doğrusal yaprakları vardır. Sarı çiçekleri, beş petalli, siyah noktalıdır, 3 boyuncuğa sahip dişi organı bulunmaktadır.
Türkiye, Asya ve Avrupa'da yaygın olarak yetişir. Türkiye'de 60’tan fazla Hypericum türü doğal olarak yetişmektedir. Kuru, güneşli, otlak yerlerde, çalılıklar arasında, seyrek ağaçlı ormanlarda, sürülmemiş tarlalarda ve deniz seviyesinden 2000 m’ye kadar olan yerlerde bulunur. Tam güneş alan yerlerde çiçek verimi yüksek olur. Bol gübreli ve süzek, drenajı iyi, kireçli-kumlu toprakları sever.
Tohumlar Mart ortası veya Eylül başı, 30x30 cm aralıklarla ekilir. Tohumların üzeri örtülmez. 1-3 ay arasında çimlenir. Yaz sonunda köklerin ayrılmasıyla da çoğaltılabilir.
Çiçeklenme döneminde toprak üstü kısımları hasat edilir. Sarı kantaron bitkisinin şifasından çay (infüzyon) ve maserasyon yağı şeklinde faydalanılır.
Sarı kantaron tıbbi çayının sinir sistemi üzerinde sakinleştirici etkisi vardır. Antidepresan ve ağrı kesici etkileri bilinmektedir. Orta şiddetli depresyonda, menopoz döneminde oluşan yorgunlukta, endişe ve sıkıntı giderici olarak kullanılır. 2-4 g (2 çay kaşığı) bitki üzerine 150 ml kaynar su eklenir. 5 dk demlenir, ardından süzülür. Günde 1 kez içilir.
Sarı kantaron maserasyon yağı yapmak için taze (neminden arınması için birkaç saat kadar kurutulmuş) bitki materyali bir kavanoza yerleştirilir ve ardından üzeri örtülene kadar saf sızma zeytinyağı eklenir. Kavanozun kapağı kapatılır. Bu karışım iki ile dört hafta süreyle güneş gören bir pencere kenarına bırakılır. Süre sonunda kavanoz bir pamuklu bez yardımıyla süzülür. Kuru, temiz bir cam kavanoza alınan maserasyon yağ serin ve karanlık bir ortamda muhafaza edilir.
Bu yağ özellikle yara ve yanık tedavisinde etkili sonuçlar verir. Romatizma, artrit, kas-eklem ağrılarını hafifletmeye yardımcı olur. Masaj yağlarına veya merhem formülasyonlarına eklenebilir.
Uyarı: Sarı kantaron ciltte lekelenmeye sebep olabileceğinden, cilt üzerine uygulandıktan sonra güneşe çıkılmamalıdır. Sarı kantaron yağını kullanmadan önce bir test yaparak cildinizde herhangi bir alerjik reaksiyon gösterip göstermediğini kontrol edin. Ayrıca, hamileyseniz veya ilaç kullanıyorsanız, öncelikle doktorunuza danışmanız önerilir.
Comentarios